KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA)
Yaz aylarına girdiğimiz bu günlerde hepimiz kendimizi açık alana, eğer bulma şansımız varsa da yeşil alana atmak isteriz. Fakat ne var ki bu dönemde bu alanlarda kenelerin görülme olasılığı da artar. Keneler birçok hastalığa neden olabilirken en tehlikelisi tanı almadığı durumda günler içerisinde ölüme neden olabilecek kanamalı ateşlerdir. Ülkemizde görülen kanamalı ateş Kırım Kongo Kanamalı Ateşi virüsünün neden olduğu Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA)’dir. Keneler dışında enfekte hayvan veya insanların kan veya vücut sıvıları ile temas yoluyla bulaşan viral bir enfeksiyondur. 30’dan fazla ülkede KKKA vakaları bildirilmiş olsa da, çoğunluğu Afrika, Asya ve Orta Doğu’da görülmektedir. Aşı veya kesin tedavisi bulunmadığından, KKKA’nın semptomlarını, nedenlerini ve önleyici tedbirleri anlamak önemlidir.
KKKA semptomları genellikle virüse maruz kaldıktan 1 ile 3 gün sonra ortaya çıkar, bu süre 10 güne kadar uzayabilir. İlk olarak ateş, kas ağrısı, baş ağrısı, mide bulantısı, kusma, ishal ve karın ağrısı gibi birçok hastalıkta görülen semptomlarla başlar. Hastalarda daha sonra cilt altında kanamalar, burun ve diş eti kanamaları, karaciğer veya böbrekler gibi iç organlarda kanamalar gelişir. Tedavisiz hastaların %30 kadarında çoklu organ yetmezliğine ve ölüme yol açabilir.
KKKA’dan sorumlu virüs, Bunyaviridae ailesinin bir parçasıdır ve enfekte kenelerin ısırması veya inek, keçi ve koyun gibi enfekte hayvanlarla temas yoluyla bulaşır. Ayrıca insandan insana bulaşma, kan veya diğer vücut sıvılarıyla temas yoluyla da gerçekleşebilir. Bu nedenle, sağlık çalışanları, bakıcılar ve enfekte bireylerin aile üyelerinin virüse yakalanma riski daha yüksektir.
KKKA enfeksiyonunun önlenmesinde endemik bölgelerde yaşayan veya bu bölgelere seyahat eden kişilerin enfekte hayvanlar ve keneler ile temastan kaçınması esastır. Hayvanlarla çalışanlar koruyucu kıyafet giymeli, böcek kovucu kullanmalıdır. Erken tedavi sonuçları iyileştirebileceğinden, herhangi bir şüpheli KKKA vakasını en yakın sağlık kuruluşuna derhal bildirmek çok önemlidir. Şu anda KKKA için spesifik bir tedavi yoktur, fakat antiviral olrak ribavirinün etkili olduğu gösterilmiştir. Bu nedenle tedavi ve profilakside kullanılabilmektedir. Tedavide semptomları yönetmeye, gerekli destek tedaviyi sağlamaya yönelik yöntemler kullanılır.
Önlem, KKKA’nın yayılmasını en aza indirmede anahtardır ve bireyleri semptomlar ve önleyici tedbirler hakkında eğitmek, bu potansiyel ölümcül hastalığın etkisini azaltmak için hayati öneme sahiptir. Sonuç olarak, Kırım Kongo kanamalı ateşi, aşısı ve spesifik tedavisi olmayan viral bir enfeksiyondur ve bu da önlemeyi kritik hale getirir. KKKA’nın semptomlarını ve nedenlerini anlamak, bireylerin endemik bölgelerde enfekte keneler ve hayvanlarla temastan kaçınmasına yardımcı olabilir. Şüpheli vakaların erken bildirilmesi, virüsün yayılmasının yönetilmesine ve etkisinin azaltılmasına yardımcı olabilir.
Uzm. Dr. Müberra Hraloğlu
Tıp Fakültesi
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji
